Erken çocukluk döneminde ilk 3 yıl çok önemlidir. Çocuğun gelişiminin pek çok temel taşı yaşamın ilk 3 yılında atılır. Bu dönem çocukların fırsat penceresidir. Bu dönemde beyin hala işlenebilir durumdadır. Sonrasında bu pencere kapanmaz ama artık daha küçüktür.
- Fiziksel beceriler (yuvarlanma, emekleme, yürüme);
- Bilişsel (düşünme, öğrenme, problem çözme);
- İletişim (konuşma, dünleme, anlama);
- Sosyal/duygusal (oyun oynama, güvende ve mutlu hissetme)
- Öz bakım (yemek yeme , giyinme).
Tüm bu beceriler, çocuğun sağlıklı birer okul çağı çocuğu, genç ve yetişkin olabilmesi için gereklidir. Özellikle bilişsel, sosyal/duygusal ve iletişim becerileri için gerekli olan bir gelişim alanı da dil ve konuşma gelişimidir. Yaşamının ilk 3 yılında bu fırsat penceresi kapanmadan çocuğunuzda var olan dil ve konuşma geriliklerinin tespiti ne kadar çabuk olur ise verilen terapiden faydalanma düzeyi de paralel olarak artacaktır.
3-4 yaş çocuğunda dil gelişim becerileri:
Bu dönemde çocuğumuz artık soru sormaya başlar. Gökyüzü neden mavidir? Neden yağmur yağar? Sorular, sorular ve sorular!! Bazen anne-baba için bu sorulara cevap vermek yorucu gelse de bu dönemin normal gelişimsel becerisidir. Aynı zamanda 3-4 yaş çocuğumuz;
- Bildiği renkleri isimlendirir.
- Aynı ve farklı kavramını anlar.
- 3 aşamalı yönergelere uyar.
- Dinlediği bir hikayenin parçalarını hatırlar.
- Günün zamanını daha iyi anlar (akşam, sabah),
- Kelime dağarcığı çok gelişmiştir. Bildiği nesneleri isimlendirir.
- 3 yaşında konuşmasının %75’i yabancılar tarafından anlaşılır.
- 4 yaşında konuşmasının tamamı yabancılar tarafından anlaşılır.
- Şarkı söyleyebilir.
- Bir hikaye ya da masal anlatabilir.
- 4-5 kelimelik cümle kurar.
Tüm bunlardan dolayı ilk 3 yılda gelişimsel gerilik, işitme kaybı, otizm, motor bozukluklar, yarık damak dudak gibi dil ve konuşma gelişimini etkileyen durumlarda tanı koyulur koyulmaz dil ve konuşma terapisi alması, yaşına uygun düzeyde dil ve konuşma gelişim olgunluğu yakalayabilmesi açısından önemlidir.
Eğer çocuğunuzun gelişiminden endişe duyuyorsanız, gelişimsel olarak farklılıklar seziyorsanız doğrudan bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve yaşamın ilk yıllarında açık olan bu fırsat penceresinin kanatları sonuna kadar açıkken bu durumu değerlendirmelisiniz. Bu çocuğunuzun geleceğine yaptığınız en önemli adımlardan biri olacaktır.
Odyoloji, Konuşma ve Ses Bozuklukları Uzmanı
Sermin Kumdakcı
Ankara